Glutenintolerantie: heb ik het of niet?
TWENTE - Er zijn maar weinig voedingsonderwerpen die de afgelopen jaren zóveel aandacht hebben gekregen als gluten. Gluten is een beetje de anti-superfood: het lijkt overal in te zitten en je kunt er van álles van krijgen. Daarom adverteren voedingsproducten ook van alles en nog wat als 'glutenvrij'. Dit zorgt ervoor dat veel mensen uit onbekendheid met het thema producten gaan vermijden, zonder dat hier eigenlijk aanleiding toe is. Hoe weet ik of ik het heb, en is het allemaal wel zo ernstig als we denken?...
Allereerst is het belangrijk om te weten waar we het precies over hebben. Mensen met een echte glutenintolerantie hebben de ziekte coeliakie. Statistisch heeft ongeveer 1 procent van onze bevolking deze aandoening. Maar, en hier komt een beetje de crux van het probleem, slechts 1 op de 8 mensen met coeliakie heeft ook daadwerkelijk een diagnose. Tegelijk zijn er ook veel mensen die denken dat zij een glutenintolerantie hebben, terwijl dit helemaal niet zo hoeft te zijn.
Wat is het?
Coeliakie is een chronische darmaandoening; geen allergie maar een auto-immuunziekte waardoor een beschadiging van de darmen optreedt. Bepaalde eiwitten in bepaalde soorten granen kunnen zorgen voor een immunologische reactie die weer allerlei maag-darmklachten kan veroorzaken, maar dit hoeft niet altijd zo te zijn. De beste behandeling bij mensen met deze diagnose is het niet eten van deze bepaalde granen. En zo ontstond het idee van het glutenvrij dieet, wat op termijn de hele hausse aan glutenvrije producten in de hand werkt. Maar zoals u dus begrijpt, een glutenvrij product doet in principe niets voor u als u niet deze intolerantie heeft. Recent wetenschappelijk onderzoek toont wel aan dat er mensen zijn met een lichtere glutensensitivteit voor wie het vermijden van gluten goed kan zijn.
Symptomen
De symptomen die u zou kunnen ervaren zijn breed. Onder meer diarree, overgeven, buikpijn en obstipatie zijn mogelijke alarmsignalen, maar ook bijvoorbeeld hoofdpijn, gewrichtspijn, oedeem en bloedarmoede komen voor. Niet iedereen krijgt al deze symptomen en enkelen kunnen ook een symptoom zijn van een totaal ander lichamelijk probleem. Een juiste diagnose is dan ook belangrijk.
Diagnose
Wanneer u bij uw arts komt met het vermoeden van coeliakie kan deze een diagnose stellen. Aan de hand van een simpele bloedtest kan de arts vaststellen of er tTga antistoffen tegen gluten in uw bloed zitten. In zo'n geval is de kans op coeliakie groot. Om de juiste diagnose te stellen is het wel belangrijk dat u gewoon gluten blijft eten voor het onderzoek; zes weken lang. Het is dus wel even afzien om de juiste diagnose te stellen.
Verder onderzoek
Na het eventueel aantreffen van de antistoffen of andere factoren die op coeliakie duiden verwijst de huisarts door naar een maag-lever-darmspecialist. Deze kan bijvoorbeeld kiezen voor een biopt van de dunne darm, waarbij een stukje weefsel onderzocht wordt. Zo is een diagnose helemaal zeker, hoewel dit lang niet altijd noodzakelijk is.
Behandeling
Het behandelen van coeliakie gaat hierna dus in principe gemakkelijk: u past uw eetpatroon aan om zoveel mogelijk gluten te vermijden. Gelukkig zijn er steeds meer glutenvrije producten op de markt en ook in de horeca neemt men een glutenintolerantie zeker serieus. De glutenvrije menukaart is dan ook steeds uitgebreider, wat goed nieuws is voor de coeliakie-patiënten die óók culinair genieten. Een groeiend aantal kookboeken en kookcursussen zijn er op gericht om mensen wegwijs te maken in het koken voor uzelf of anderen met deze intolerantie. Bij verreweg de meeste mensen met een concrete diagnose helpt het aanpassen van hun eetgewoonte uitstekend om weer de controle over hun darmen te krijgen.